آنتون پاولاویچ چخوف – نویسندهای شگفتانگیز است. او تنها با چند صفحه میتوانست ضعفهای اخلاقی جامعه را به تصویر بکشد؛ آنها که همچنان امروزه نیز مطرح هستند. نمونهای از این آثار، داستان کوتاه بوقلمونصفت است. در این داستان، نویسنده بیثباتی عقاید و تمایل افراد به همرنگشدن با قدرتهای بالاتر را نشان میدهد.
تحلیل کوتاه:
- سال نگارش: ۱۸۸۴
- زمینه نگارش: چخوف در این زمان بهعنوان پزشک فعالیت میکرد و هنوز بهعنوان نویسندهای مشهور شناخته نشده بود.
- موضوع: چاپلوسی و فرصتطلبی؛ ضعفهایی که در هر جامعهای دیده میشوند.
- ترکیببندی: ساختار داستان بر مکالمه بین آچومیلاف، خریوکین و جمعیت استوار است. پاسخهای آچومیلاف بر اساس اظهارات جمع تغییر میکند و این ویژگی، سستعنصری شخصیت او را نشان میدهد.
- ژانر: داستان کوتاه.
- سبک: رئالیسم.
زمینهٔ تاریخی:
چخوف این داستان را در سال 1884 نوشت. او در آن زمان دانشجوی پزشکی بود و آثارش بهصورت طنزهای کوتاه منتشر میشد. داستان در مجله ُسکولکی با نام مستعار «چخونته» چاپ شد و بعدها به مجموعه داستانش اضافه گردید. این اثر در سال 1971 بهعنوان بخشی از یک فیلم اقتباس شد.
موضوع:
داستان به دلیل موضوع و پیام خود در ادبیات جهان جایگاه برجستهای دارد. تمرکز آن بر چاپلوسی، فرصتطلبی، ضعف نظام قضایی، روانشناسی بردگی و ناپایداری نظرات است.
خلاصه داستان:
آچومیلاف ، بازرس پلیس، از بازار عبور میکند و شاهد دعوایی میشود که در آن یک سگ انگشت خریوکین را گاز گرفته است. آچومیلاف تلاش میکند وضعیت را حل کند اما نظر او دائماً تغییر میکند. وقتی گفته میشود سگ متعلق به یک ژنرال است، او سگ را بیگناه میداند. اما وقتی معلوم میشود اینطور نیست، او نظرش را عوض میکند. در پایان مشخص میشود سگ متعلق به برادر ژنرال است و تبرئه میشود.
ایده اصلی:
چخوف چاپلوسی و تطبیقپذیری بیش از حد را محکوم میکند. پیام داستان این است که افراد باید در هر شرایطی به اصول خود وفادار بمانند و به عدالت عمل کنند.
شخصیتها:
- آچومیلاف: بازرس پلیس؛ شخصیتی متزلزل و فرصتطلب.
- خریوکین: زرگری که نقش قربانی را بازی میکند.
- جمعیت: نمایانگر جامعهای است که با شایعات و اظهارات بیاساس به نتیجهگیری میرسد.
نتیجهگیری:
چخوف با استفاده از طنز و دیالوگهای کوتاه، نقاط ضعف اخلاقی جامعه را به تصویر میکشد. شخصیت اوچوملوف نمایندهٔ افرادی است که برای حفظ منافع خود، اصول اخلاقی را نادیده میگیرند و به یک بوقلمونصفت تبدیل میشوند.
